Zelfs met de nederlaag van het CDA voor ogen is ‘iedereen in de partij nog nooit zó enthousiast geweest’

Henri Bontenbal legt lachend zijn gezicht in zijn handen. Om hem heen scanderen presentatoren Gijs Groenteman en Marcel van Roosmalen: „Bon-ten-bal! Bon-ten-bal!” Ze slaan met vlakke handen op de talkshowtafel. Het is een maand voor de verkiezingen en in de studio van het naar de presentatoren vernoemde satirische programma wordt gedaan alsof Bontenbal kans maakt om partijeider van de gróótste partij te worden. „Stem gewoon op hem, maak hem in godsnaam premier!” had Groenteman eerder al gezegd.

De kans dat het CDA na de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november de premier levert was niet eerder zo klein. De partij heeft een laagterecord in de peilingen bereikt en het lukt deze campagne niet om daar iets aan te veranderen, ook niet een beetje. Van de veertien zetels die het CDA nu in de Tweede Kamer heeft, blijven er volgens de Peilingwijzer vier over.

Paradox

„De paradox is dat het slecht gaat in de peilingen, dat de uitslag straks waarschijnlijk ook slecht is, maar dat iedereen in de partij nog nooit zó enthousiast is geweest”, zegt Niels Jacobi (21) op een druilerige zaterdag in november. Hij is het jongste fractielid van het CDA in Smallingerland en staat met partijgenoten in groene CDA-jassen te wachten in het centrum van Drachten. Ze houden folders vast met een foto van Bontenbal, die komt helpen die uit te delen.

Tot tevredenheid van CDA’ers begonnen anderen sympathie voor Bontenbal uit te spreken

„De afgelopen jaren dacht ik: deze club kan uitsterven”, zegt Jacobi. „Ik zag het aantal lokale leden omlaag kelderen, het was een ramp om ze voor de partij de straat op te krijgen.” Met de gemeenteraadsverkiezingen van vorig jaar begon de lokale afdeling nooit over het landelijke CDA in gesprek met kiezers en Jacobi denkt dat ze daarom in Smallingerland een zetel wónnen – tegen de trend in. „We konden niet bouwen op het neoliberale verhaal van Wopke Hoekstra en schaamden ons daar misschien voor. Lokaal zijn we het CDA-verhaal blijven vertellen, landelijk zijn ze daar van afgeweken. Met Bontenbal koersen ze weer terug.”


Lees ook
In een verkiezingsstrijd met steeds meer concurrenten kiest CDA voor een eigen ‘hoopvol’ verhaal

CDA-lijsttrekker <strong>Henri Bontenbal</strong> tijdens de de presentatie van het verkiezingsprogramma van het CDA op het partijbureau in Den Haag. ” class=”dmt-article-suggestion__image” src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2023/11/zelfs-met-de-nederlaag-van-het-cda-voor-ogen-is-ac280c298iedereen-in-de-partij-nog-nooit-zac2b3-enthousiast-geweestac280c299.jpg”><br />
</a> </p>
<p>Dat verhaal gaat over gemeenschapszin, omzien naar elkaar en het belang van een „fatsoenlijk land”. Het zijn termen die Bontenbal in ieder mediaoptreden probeert te gebruiken. Daar zijn er veel van geweest, het CDA stemde met bijna alle verzoeken in. De partij wilde werken aan de bekendheid van Bontenbal. En met succes: voor zijn lijsttrekkerschap kenden 10 procent van de kiezers hem, inmiddels is dat ruim 60 procent blijkt uit <a rel=onderzoek van I&O Research. Tot grote tevredenheid van CDA’ers begonnen andere politici en bekende Nederlanders hun sympathie voor Bontenbal uit te spreken. Frans Timmermans van GroenLinks-PvdA noemde zich een „fan”, VVD-leider Dilan Yesilgöz zei dat ze zich gemotiveerd door hem voelde. Cabaretier Sanne Wallis de Vries schreef een loflied. „Ik vind Henri fris en veilig”, zei ze op BNR. Hij had haar aan het twijfelen gebracht. Maar stemmen op het CDA? Nee, dat niet.

Hetzelfde klinkt in Drachten. Op de markt en in de winkelstraat stapt Bontenbal vooral af op ouderen. Een enkele keer hoort hij dat ze op hem gaan stemmen. Hij krijgt succeswensen, er zijn er die voor hem zeggen te bidden of met hem op de foto willen. Hij neemt de tijd voor kritische kiezers. En achteraf zeggen ze dat ze het waardeerden dat Bontenbal bleef staan, vragen stelde, luisterde. „Een verademing”, noemt Jaap Dokter (70) hem. Maar stemmen op het CDA? Ze zijn het niet van plan.

Zelf noemt Henri Bontenbal de verkiezingen van komende week een „tussenstation”. Ze komen te vroeg voor hem om zich te profileren als leider en te vroeg voor het CDA om te laten zien dat het weer een christendemocratisch verhaal uitdraagt.

Of de partij gaat verliezen is voor CDA’ers allang geen vraag meer en ook Bontenbal heeft er geen moeite mee om in mediaoptredens te zeggen dat het CDA zich in een penibele situatie bevindt. Al is hij daar de laatste weken nog iets aan toe gaan voegen: het CDA „zou nog kunnen verrassen”.

Bontenbal heeft er ook geen moeite mee te zeggen wat het CDA niet goed heeft gedaan. „Dat doet hij steeds op dezelfde manier”, zegt Niels Jacobi – die veel van wat Bontenbal doet volgt. „Dan zegt hij: we hebben als CDA teveel meebewogen en te weinig teruggeduwd.” Lachend: „Hij meent het, maar hij zegt het misschien ook omdat hij weet dat wij heel graag willen horen dat de landelijke top dat óók vindt.”

Zalen bijna altijd helemaal vol

Voor het eerst in jaren hoeft het CDA geen campagne te voeren tegen de achtergrond van interne perikelen. Dat de rust is wedergekeerd blijkt ook in de zaaltjes die Bontenbal opzoekt. Hij organiseerde drie lezingen: in Amersfoort, Rotterdam en Tolbert. Hij zet er zijn ideeën uiteen over Europa, over gemeenschapszin, migratie en een duurzame economie. Het zit bijna altijd helemaal vol, er moeten bijna altijd mensen blijven staan. En voor het eerst in jaren gaan de vragen achteraf weer over de inhoud. Het komt nog maar een enkele keer voor dat iemand begint over de staat van de partij. Leden zeggen dat ze zich nog wel zorgen maken, maar dat ze denken dat het voortbestaan van de partij bij Bontenbal in goede handen is. Hém nemen ze niets kwalijk.

Aan de vooravond van de ongekende verkiezingsnederlaag die verwacht wordt, lijkt dat voor het CDA het belangrijkst: het vertrouwen van de eigen achterban terugwinnen en ervoor zorgen dat zij er zélf weer in gaat geloven. Pas daarna kunnen ze anderen gaan overtuigen.


Lees ook
‘Hoeveel lijsttrekkers durven eerlijk te zijn over het verleden? Ik probeer dat’, zegt Henri Bontenbal

CDA-lijsttrekker <strong>Henri Bontenbal</strong>: „Ik heb me vaak afgevraagd: was er niet toch een manier geweest om Omtzigt erbij te houden?”” class=”dmt-article-suggestion__image” src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2023/11/zelfs-met-de-nederlaag-van-het-cda-voor-ogen-is-ac280c298iedereen-in-de-partij-nog-nooit-zac2b3-enthousiast-geweestac280c299-1.jpg”><br />
</a> </p>
<aside data-article-id=